W Piśmie Świętym próżno byłoby szukać takich pojęć, jak osoba czy Trójca. Wiele jest biblijnych imion Boga, lecz Trójca do nich nie należy. Jest to termin teologiczny określający właściwy chrześcijanom monoteizm. W Ewangelii Jezus nie każe swoim uczniom udzielać chrztu w imię Trójcy Świętej, lecz w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego (Mt 28,19). Mówiąc o Bogu, autorzy Nowego Testamentu nigdy nie liczą. I dla nich również Bożą liczbą jest tylko „jeden”: jeden Bóg, jeden Pan, jeden Duch. Nie ma tu nigdzie dodawania ani żadnych innych działań arytmetycznych. Kiedy Pismo Święte mówi „jeden” o Bogu, nie jest to ani pierwsza z serii liczb, ani w ogóle liczba, lecz właśnie zaprzeczenie liczby. Innymi słowy „jeden” znaczy tyle co „jedyny”, a nie można dodawać do siebie trzech „jedynych”.
Doskonale zostało to wyrażone w starym, pochodzącym zapewne z V w. Symbolu (tj. wyznaniu wiary), Quicumque („Ktokolwiek” – tak brzmi jego pierwsze słowo), zwanym dawniej błędnie Symbolem św. Atanazego. Czytamy tam:
Nieskończony jest Ojciec, nieskończony Syn, nieskończony Duch Święty; wiekuisty jest Ojciec, wiekuisty jest Syn, wiekuisty jest Duch Święty – nie trzej jednak wiekuiści, ani trzej nieskończeni, lecz jeden Wiekuisty, jeden Nieskończony. Podobnie wszechmocny jest Ojciec, wszechmocny Syn, wszechmocny Duch Święty – nie trzej jednak wszechmocni, lecz jeden Wszechmocny.
Pewne zdziwienie, jakie wywołują najczęściej te zdania, znika dopiero przy następnym:
Podobnie Bogiem jest Ojciec, Bogiem jest Syn, Bogiem jest Duch Święty – nie trzej jednak bogowie, ale jeden Bóg.
Nikt z nas nie ma wątpliwości, że Bóg jest jeden, lecz nawykliśmy liczyć Osoby, zapominając, że Bóg jest poza wszelkimi kategoriami, w tym także poza kategorią liczby. Trójca Święta to nie matematyczna zagadka, w jaki sposób trzy może równać się jeden, lecz tajemnica radości Boga, który jest jeden, a nie jest samotny.
Fragment książki Aby zrozumieć Pismo Święte
Anna Świderkówna (1925–2008). Filolog klasyczny, papirolog, historyk świata antycznego mówiącego po grecku, tłumaczka. Była oblatką tyniecką. Przez wiele lat zajmowała się Pismem Świętym. Owocem tej iście benedyktyńskiej pasji są popularne do dziś książki. W naszym wydawnictwie opublikowała m.in.: Od bogów pogańskich do Boga żywego (2004), Aby we wszystkim był Bóg uwielbiony (2007).
Fot. Marcin Marecik / Na zdjęciu: fragment mozaiki ceramicznej przedstawiający „Maiestas Domini” z kaplicy w opactwie tynieckim. Wykonanie: Borys Kotowski OSB.
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
