Długo zabierałem się do napisania recenzji do drugiego tomu pism wybranych z Filokalii: św. Hezychiusza z Synaju. Chociaż tego autora nie można już zaliczyć do grona Ojców Pustyni (żył prawdopodobnie w IX–X wieku, był mnichem klasztoru Św. Katarzyny na Synaju, czyli nie był anachoretą), jednak charakter jego dzieła pozwala na określenie go jako kontynuatora i propagatora tej duchowości.
Jestem człowiekiem lubiącym czuć ciężar książki w ręku, dotykać jej stron, jednak chyba po raz pierwszy uświadomiłem sobie, że czytanie tego typu literatury wymaga częstego sięgania do innych źródeł. Dlatego uważam (stąd tytuł recenzji), że najbardziej odpowiednim nośnikiem są w tym przypadku e-booki.
Druga refleksja związana z lekturą tej i innych książek nt. duchowości pierwszych wieków chrześcijaństwa jest taka, że bez dodatków, obszernych komentarzy przybliżających sposób myślenia i wyrażania myśli przez starożytnych autorów, książka wydana w języku polskim może być całkowicie niezrozumiała.
Dlatego opisując drugi tom wyboru tekstów z pierwszego tomu Filokalii, chciałbym zwrócić uwagę na bardzo obszerne omówienia, zarówno o. Szymona Hiżyckiego OSB oraz tłumacza, pana Cezarego Dobaka. Bez tego wprowadzenia sam tekst św. Hezychiusza stanowiłby nie lada zagadkę dla czytelnika.
Tekst św. Hezychiusza zawiera wiele odniesień, tak do fragmentów Pisma Świętego, jak i do innych pism ascetycznych, np. Ewagriusza z Pontu czy też autorów współczesnych, którzy w bardziej wyczerpujący sposób opisują poruszane kwestie. Ojciec Szymon Hiżycki OSB zauważył, że starożytni pisarze nie stosowali odnośników, lecz umieszczali fragmenty, na które się powoływali, bezpośrednio w tekście. Po prostu to, co było warte przeczytania, znali. W naszych czasach bibliografie jakiegoś zagadnienia obejmują często wiele tomów – trudno się w tym połapać. Dlatego też w sukurs przychodzi technologia: dostęp do niezliczonych źródeł informacji poprzez Internet, czy wspomniane wyżej e-booki i czytniki elektroniczne. Szybki dostęp i wygoda.
Tak uzbrojony współczesny czytelnik może bezpiecznie wyruszyć na pasjonującą wyprawę po e-Pustyni hezychastycznej duchowości.
O treści głównej części tej książki, tekście św. Hezychiusza z Synaju, nie napiszę praktycznie nic. Po pierwsze, nie ośmielę się recenzować autora tworzącego jedenaście wieków temu. Mogę jedynie skonstatować, że przeczytać to dzieło jeden raz – to o wiele za mało. W ramach lektury tego dzieła nie nabywamy szerokiej wiedzy teoretycznej, w zamian za to otrzymujemy kompletny przewodnik, jak oddychać Imieniem Jezus. To drugi, może nawet ważniejszy powód mojej wstrzemięźliwości: nie samo czytanie jest ważne, lecz praktyczne wdrożenie. Wiedza niewykorzystana jest bezużyteczna. Nie dowiemy się z tego tekstu, „jak się skończyło”, dowiemy się natomiast, jak zacząć (praktykować), na co zwracać uwagę i co robić, by postępować w Duchu i w prawdzie. Jest to rodzaj duchowego GPSa po bezkresnej pustyni ogołocenia prowadzącego do wzrostu. Tylko dla nieustraszonych. To może odstraszać, ale i przyciągać. Uważam, że to świetny pomysł wydać kilka (ile?) tekstów z Filokalii w postaci osobnych książeczek, jak dawne hity muzyczne na singlach, czy teasery lub trailery filmowe. Potencjalny odbiorca może sprawdzić, czy mu to dopowiada, a ja mogę zabrać niewielką książkę – moje ulubione wydanie papierowe – w podróż.
Henryk Metz – kierownik projektów i programów w branży IT oraz ekspert/trener metod ciągłego doskonalenia. Ikonopisarz, członek Senatu Śląskiej Szkoły Ikonograficznej, reprezentuje Wydział Światło i Zbawienie ŚSI. Wraz z żoną Zofią pomaga zainteresowanym poznawać i doskonalić się w sztuce pisania ikon we wspólnocie Ikonopisarzy Wszystkich Świętych przy parafii pw. Wszystkich Świętych w Gliwicach.
Fot. Jacek Sędkiewicz
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
