Wolny jest ten, kto nie ulega rozkoszom, ale dzięki rozsądkowi i powściągliwości panuje nad ciałem oraz z wielką wdzięcznością zadowolony jest z tego, co otrzymał od Boga, choćby niewiele tego było. Miły Bogu umysł oraz dusza, jeśli tylko będą szły razem, uspokajają całe ciało, choćby ono samo tego nie chciało. Albowiem wszelkie poruszenie cielesne gaśnie, jeśli dusza tego chce / Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania, [w:] Pseudo-Antoni Wielki. Izajasz Anachoreta. Wybór tekstów z I tomu Filokalii, przekład: C. Dobak, redakcja, komentarze i słownik: S. Hiżycki OSB, Wyd. Tyniec, Kraków 2017, s. 65 /.
Wolność jest współcześnie wręcz ubóstwiana, jest promowana i uznawana za naczelną wartość. W niej widzi się coś, bez czego życie nie ma sensu. Jest pożądana. Należy ją jednak właściwie rozumieć. O ile powinna być traktowana jako wartość, to trzeba również ukazać na czym polega jej istota. Pseudo-Antoni doskonale o tym wie i dlatego to czyni.
Najpierw podchodzi do wolności od strony negatywnej. Mówi czym nie jest – uleganiem rozkoszom. Zatem wolność nie polega na robieniu tego, co mi się aktualnie chce, to nie spełnianie wszystkich swoich zachcianek. Wolność natomiast jest panowaniem nad ciałem i bycie wdzięcznym Bogu! To już może całkowicie zaskakiwać. Jednak Pseudo-Antoni widzi tutaj prawdę.
Wolność zaś nie może być sprzeczna z prawdą. Wolny jest ten, kto jest zadowolony z tego, co otrzymał od Boga, choćby to było niewiele, mówi Pseudo-Antoni. Wolność charakteryzuje się brakiem przymusu, wyborem niczym nie związanym. Zatem jeśli coś otrzymujemy od kogoś, to czymś naturalnym, a zarazem zgodnym z prawdą, jest wyrażenie wdzięczności. Zgodnym z prawdą, ponieważ nie jest to moja zasługa, ale kogoś innego. Wdzięczność zatem może się nawet jawić jako sprawiedliwość.
Wolność związana jest także z rozsądkiem. On zaś doprowadzi do panowania nad tym, co nie jest nieuporządkowane. Dzięki umysłowi i wolności mamy możliwość panowania nad swoim ciałem, nad sobą. To potężne narzędzie, które można wykorzystać w bardzo konstruktywny sposób. Jednak to nie wszystko. Pseudo-Antoni mówi nawet o czymś większym: „Miły Bogu umysł oraz dusza, jeśli tylko będą szły razem, uspokajają całe ciało, choćby ono samo tego nie chciało”. Czyli możliwe jest całkowite zapanowanie nad sobą, nad tym, co odbiera wolność. Pełne zaś panowanie nad sobą, to pełnia wolności.
Słowa Pseudo-Antoniego są ważne, ponieważ wskazują, że rozum połączony z ukierunkowaniem na to, co miłe Bogu, czyli na dobro, ma potężną moc. Dzięki niemu możemy zapanować nad swoim nastrojem, namiętnościami, słabościami, emocjami, zachciankami. W taki sposób otwiera się przed nami droga nie tylko do panowania nad sobą, ale przede wszystkim do bycia wewnętrznie wolnym.
Modlitwa Jezusowa jest ściśle związana z wolnością. Nie da się jej praktykować bez bycia wolnym. Autentyczna modlitwa jest wolnym aktem, nie przymuszonym. To my wybieramy czy chcemy wejść z Bogiem w relację.
Modlitwa Jezusowa jest prośbą o miłosierdzie, ponieważ proszący wie, że nie do końca panuje nad sobą, widzi swoje braki, ułomności. Pragnie wolności.
Modlitwa Jezusowa jest działaniem rozsądnym, gdyż jest zwracaniem się do Tego, który jest całkowicie wolny i wszechmocny w swoim istnieniu i działaniu. Z Jego wsparciem można pokonać wszystkie swoje słabości, aby wolność stała się rzeczywistością.
Brunon Koniecko OSB – urodził się w 1983 r. w Białymstoku. Jest absolwentem administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2012 profes opactwa tynieckiego. W latach 2011-2016 pracował w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec. Od 2015 r. jest sekretarzem kapituły klasztoru tynieckiego. Prowadzi rekolekcje „Oddychać Imieniem. Modlitwa Jezusowa” w Tyńcu. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!