Posiadanie duszy jako jedyne jest niewzruszone i wolne od przemocy. A jest to sposób postępowania cnotliwy i podobający się Bogu oraz poznanie i spełnianie dobrych uczynków. Natomiast bogactwo to ślepy przewodnik i bezrozumny doradca; zabija swoją pozbawioną postrzegania duszę ten, kto skorzystał z bogactwa źle i rozpustnie / Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania, [w:] Pseudo-Antoni Wielki. Izajasz Anachoreta. Wybór tekstów z I tomu Filokalii, przekład: C. Dobak, redakcja, komentarze i słownik: S. Hiżycki OSB, Wyd. Tyniec, Kraków 2017, s. 71 /.
Jeden z apoftegmatów brzmi następująco:
Powiedział abba Pambo: „Jeśli masz serce, możesz być zbawiony”.
Zamiast serca możemy tu wstawić duszę. Sens wyjdzie podobny: Jeśli masz duszę, możesz być zbawiony. Do tego zmierza Pseudo-Antoni, mówiąc, że posiadanie duszy jest sposobem postępowania cnotliwym i podobającym się Bogu. W konsekwencji prowadzi to do zbawienia. To ma być naszym celem.
Tym, co przeszkadza w jego osiągnieciu, zdaniem Pseudo-Antoniego, jest bogactwo. Nazywa je ślepym przewodnikiem i bezrozumnym doradcą. Przewodnikiem może tylko być ten, kto zna drogę i widzi ją. Można mu zaufać, ponieważ dostrzega wszystko na drodze i doprowadzi do celu. Dobry doradca z kolei korzysta z rozumu, aby mógł podejmować właściwe decyzję i wskazywać, jakiego dokonać wyboru.
Pan Jezus powiedział, że błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie (Mt 5,3). Zwraca nam więc uwagę na aspekt duchowy w ostatecznym celu ludzkiego życia. Bogactwo zaślepia i Pseudo-Antoni używa bardzo mocnego sformułowania, że ten, kto używa bogactwa w sposób zły i rozpustny zabija duszę. Możemy powiedzieć też inaczej, że zabija serce…
Modlitwa Jezusowa jest modlitwą ubóstwa. To pozostawanie na czymś małym. To wołanie w prostych słowach, takich niewyszukanych, nie spektakularnych. To zdanie się na ubóstwo jednego zdania. To modlitwa, która uczy nas ubóstwa w duchu. Przed Bogiem bowiem w żaden sposób nie możemy czuć się bogaci i to, co posiadamy nie ma żadnego znaczenia. To, co człowiek ma, to owo wołanie, proste, spokojne, ciche, nienarzucające się, pokorne.
Modlitwa Jezusowa uczy nas poprzestawania na czymś małym, prostym, jednym. Nie szuka wyrafinowanych sposobów dojścia do Boga czy uatrakcyjnienia spotkania z Nim. To świadomość, że przed Nim naprawdę jesteśmy ubogimi i modlitwa ma to ubóstwo wyrażać i uczyć nas, aby nasze serce, jak i nasze życie było ubogie, a jeśli posiadamy jakieś bogactwa, to należy z nich korzystać w sposób rozumny, dobry i pokorny.
Tak, jak posiadanie duszy jest, według Pseudo-Antoniego, niewzruszone i wolne od przemocy, tak samo jest z modlitwą Jezusową. Ona nie polega na wymuszaniu czegokolwiek. Aby mogła być autentyczna, musi być pokorna. Jest stałą praktyką lub ma prowadzić do stałej praktyki: do niezmiennego wołania do Boga, pamięci o Nim i błagania Go, ponieważ to w Nim jest zbawienie, to w Nim jest wolność i to w Nim jest prawdziwe bogactwo.
Brunon Koniecko OSB – urodził się w 1983 r. w Białymstoku. Jest absolwentem administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2012 profes opactwa tynieckiego. W latach 2011-2016 pracował w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec. Od 2015 r. jest sekretarzem kapituły klasztoru tynieckiego. Prowadzi rekolekcje „Oddychać Imieniem. Modlitwa Jezusowa” w Tyńcu. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!