Umieszczony przez 09:28 Literatura monastyczna

Modlitwa Jezusowa. Teoria i praktyka

Kiedy dzięki pamięci o Bogu zamkniemy wszystkie wyjścia umysłu, trzeba, byśmy dostarczyli mu jakiejś aktywności, która by sprawiła, że będzie działał zgodnie ze swą zdolnością. Jako jedyną czynność trzeba mu dać modlitwę: „Panie Jezu”…

W tym dziale portalu CSPB będziemy publikować dla wszystkich zainteresowanych zestawienia literatury monastycznej, zarówno tej źródłowej, jak i współczesnych opracowań o duchowości benedyktyńskiej i nie tylko… Jest to miejsce, które ma na celu ukazanie konkretnych autorów oraz stworzenie bazy publikacji (drukowanych, elektronicznych i audiobooków), która ułatwi odszukanie interesujących tematów według których postaramy się tworzyć kolejne zestawienia. Wszystkie wpisy znajdziesz w dziale Literatura monastyczna, jeśli chcesz posłuchać fragmentów wybranych książek wejdź do kategorii Fragmenty audio.


Kiedy dzięki pamięci o Bogu zamkniemy wszystkie wyjścia umysłu, trzeba, byśmy dostarczyli mu jakiejś aktywności, która by sprawiła, że będzie działał zgodnie ze swą zdolnością. Jako jedyną czynność trzeba mu dać modlitwę: „Panie Jezu”. Napisano bowiem: Nikt nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: „Panem jest Jezus”. Niech rozważa te słowa często w swojej izdebce, żeby nie zwracał się ku jakimś złudzeniom, gdyż ci, którzy bezustannie kontemplują to chwalebne Imię w głębi swego serca, kiedyś mogą zobaczyć także światło swego umysłu. Kiedy bardzo troszczy się o tę myśl, w pełnej świadomości, pali cały brud, jaki znajduje się na powierzchni duszy, gdyż: Pan nasz jest ogniem trawiącym. Potem Pan przywołuje duszę do wielkiej miłości swojej chwały. Jeśli bowiem przez pamięć umysłu owo wszechmocne i chwalebne Imię trwa w żarliwości serca, sprawia, że miłujemy Jego dobroć, ponieważ zupełnie nic nie stoi już na przeszkodzie. To właśnie jest owa cenna perła, którą człowiek może zdobyć i czerpać z niej niewysłowioną radość, jeśli sprzeda cały swój dobytek / Św. Diadoch z Fotyki, fragment publikacji Pisma ascetyczne

1. Mnich Kościoła Wschodniego Modlitwa Jezusowa. Jej początek, rozwój i praktyka w tradycji bizantyńsko-słowiańskiej

Historia modlitwy Jezusowej była badana już pod pewnymi aspektami, ale jak dotąd nigdy nie została ujęta całościowo. Nie zamierzamy tutaj opracowywać całych jej dziejów; chcielibyśmy jedynie naszkicować główne etapy. Nasze zainteresowanie tym problemem nie jest zainteresowaniem historyka. Chodzi o zbadanie praktyki, która choć zakorzeniona w najdawniejszej starożytności, do dziś pozostaje żywotna pośród chrześcijan Wschodu. Zasadniczo nie jest wymieniana w traktatach poświęconych „formom” czy „sposobom” modlitwy. Jednakże jest starsza i bardziej rozpowszechniona niż inne metody opisywane w klasycznych podręcznikach.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book) / pliki mp3 do pobrania

2. Antoine Guillaumont Pałacem Chrystusa jest serce. Szkice o modlitwie Jezusowej

Decydując się na wydanie wyboru z opublikowanych 12 lat temu zbioru studiów, chcemy przypomnieć polskiemu Czytelnikowi solidne prace Guillaumont’a, które mogą pomóc zrozumieć wiele niełatwych fragmentów apoftegmatów czy innych tekstów monastycznych. Staraliśmy się zebrać w tomie te prace, które odnoszą się do kwestii modlitwy – w końcu ona była głównym dziełem mnichów egipskich i, jak mamy nadzieję, lektura tych stron zainspiruje wielu Czytelników do podążenia jej ścieżkami.

Wersja drukowana

3. Szymon Hiżycki OSB Modlitwa Jezusowa. Bardzo krótkie wprowadzenie

Jeden ze współczesnych psychiatrów we wstępie do swojej książki o śmierci ojcostwa, pyta: „Czy można uczyć dzieci modlić się, skoro Bóg jest martwy?” I zaraz dodaje: „Ale jeśli nie będziemy uczyć ich modlitwy, przekażemy im świat z pustym niebem. Czy w takim świecie jeszcze można żyć?” Intuicja, które przenika te słowa, pokazuje jak na dłoni ważność i powagę modlitwy, nawet jeśli ów psychiatra podchodzi do problemu w sposób nie do końca właściwy: kwestia istnienia bądź nieistnienia Boga staje się sprawą czysto praktyczną, nie obiektywną prawdą. Modlitwa, posługując się określeniem Ewagriusza z Pontu (zm. 399 r.), to „obcowanie umysłu z Bogiem” (przez umysł należy rozumieć całą ludzką istotę). To, co polski tłumacz oddał jako „obcowanie”, należałoby tłumaczyć bardziej opisowo: pełne ufności przebywanie z kimś, wynikające z ufności otwarcie się przed kimś. Jak zatem widzimy chodzi o głęboką więź z Nim i wprowadzenie Go w najbardziej tajne dzieje naszej duszy. W jaki sposób osiągnąć taką zażyłość z Bogiem tym bardziej, że nasze codzienne modlitwy mogą przypominać trochę „klepanie” martwych formułek? W jaki sposób sprawić, aby stare drzewo na nowo zakwitło?

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

4. Brunon Koniecko OSB Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach „Oddychać Imieniem”

Ta mała pozycja ma przybliżyć wszystkim osobom charakter rekolekcji Oddychać Imieniem, jak i samą modlitwę Jezusową. Jest prostym i dobrym przewodnikiem. Odpowiada ponadto na różne pytania i prośby dotyczące wyjaśnienia wielu szczegółów rekolekcji i różnych form praktyki modlitwy Jezusowej. Mamy nadzieję, że będzie pomocą dla wszystkich modlących się imieniem Jezus.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

5. Opowieści pielgrzyma

W każdej dziedzinie są takie książki, które po prostu trzeba znać. W dziedzinie duchowości należą do nich z pewnością Opowieści pielgrzyma. To anonimowe, klasyczne dzieło zakorzenione w rosyjskim prawosławiu ukazuje nam inne oblicze pobożności i modlitwy niż to, z którym być może spotykamy się na co dzień. Jest ono znakomitą odpowiedzią na pragnienie ciągłego przebywania w Bożej obecności. Pokazuje jak poprzez nieustanną modlitwę Jezusową zmieniać swoje wnętrze aby każdego dnia stawać się jeszcze bardziej „człowiekiem z Ducha”.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

6. Chmura niewiedzy

Klasyczny, średniowieczny (XIV w.), staroangielski tekst mistyczny anonimowego autora wraz z dodatkami (listy: o modlitwie, o rozeznawaniu duchów, o kierownictwie duchowym). Tłumaczenie, mimo tego, że było dokonane z tłumaczenia francuskiego, posiada tę niezastąpioną wartość, że o. Piotr Rostworowski OSB/EC sam był człowiekiem doświadczonym w głębokiej modlitwie wewnętrznej.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

7. Filokalia, tom 1

W pierwszym tomie będzie można przeczytać teksty w dużej mierze poświęcone modlitwie Jezusowej i podstawowym ćwiczeniom ascetycznym. Pouczać nas będą m.in. św. Izajasz Anachoreta (mistrz czujności i uwagi), św. Diadoch z Fotyki (pierwszy autor, który wprost pisał o modlitwie Imieniem Jezus) czy św. Hezychiusz z Synaju (wielki czciciel Imienia Zbawiciela).

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

8. Pseudo-Antoni Wielki, Izajasz Anachoreta

Oddajemy do rąk Czytelników teksty autorstwa Pseudo-Antoniego Wielkiego i Izajasza Anachorety. Niniejszy tom to owoc rozpoczętego procesu całościowego, pierwszego w Polsce tłumaczenia Filokalii, antologii pism duchowych (IV – XV wiek) zredagowanej w XVIII w. przez św. Makarego z Koryntu i św. Nikodema Hagiorytę.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

9. Św. Hezychiusz z Synaju

O samym życiu Hezychiusza nie jesteśmy w stanie powiedzieć w zasadzie nic; nie wiemy nawet dokładnie, w którym okresie trzeba je umieścić. Jesteśmy skazani na poszlaki, które można wysnuć z jego dziełka. Musiało powstać po św. Janie Klimaku (zm. ok. 650) i św. Maksymie Wyznawcy (ok. 580–662), skoro ich pisma są cytowane (choć bez wymieniania imion). Pierwsza wzmianka o Hezychiuszu pochodzi z XIII w.; z tego samego mniej więcej okresu pochodzi najstarsza zachowana kopia dzieła. Nasz autor żył zatem pomiędzy VIII a XIII w., zapewne w klasztorze na Synaju jak zapewnia nas o tym jeden z rękopisów. Być może pełnił funkcję przełożonego (higumena), ale wszystkie te informacje nie są pewne. W każdym bądź razie większość badaczy datuje jego dzieło na przełom VIII i IX w.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

10. Św. Jan Kasjan Rozmowy o modlitwie

Znaczenie i wpływ Jana Kasjana na rozwój du­chowości na Zachodzie trudno przecenić. Je­go teksty czytali i na nich się kształtowali prak­tycznie wszyscy mnisi, a później zakonnicy. Zalecali je czytać Kasjodor, św. Benedykt z Nursji, św. Dominik, św. Tomasz z Akwi­nu, św. Ignacy Lo­yo­la i św. Teresa z Avili – żeby wy­mienić tylko największe postacie w ducho­wej tradycji Zachodu.

Mamy nadzieję, że publikowany fragment Roz­mów z Ojcami, dotyczący modlitwy, pomoże współczesnemu Czytelnikowi zaczerpnąć coś ze starej, wypróbowanej mądrości w tej dzie­dzinie i pogłębić swoją osobistą modlitwę.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book) / pliki mp3 do pobrania

11. Św. Diadoch z Fotyki Pisma ascetyczne

Św. Diadoch z Fotyki (ur. ok. 400 r.–zm. ok. 486 r.) był biskupem z Epiru. O jego życiu niewiele wiadomo. Zapewne brał udział w Soborze w Chalcedonie (451 r.). Zmarł prawdopodobnie w Afryce Północnej. Jest pierwszym znanym nam autorem, który wprost zachęcał do modlenia się Imieniem Zbawiciela, co czyni go jednym z prekursorów Modlitwy Jezusowej.

Wersja drukowana / elektroniczna (e-book)

12. Irénée Hausherr SJ Imiona Jezusa i drogi modlitwy

Zwrot „imiona Chrystusa” przywodzi na myśl arcydzieło Fraya Luisa de León De los Nombres de Cristo. Niniejsza książka do podobnego miana jednak nie aspiruje, nie zawiera też teologicznych dyskusji. Dotyczy prostszej sprawy – praktyki religijnej; mianowicie tego, jakimi imionami i w jakim celu chrześcijanie Kościołów Wschodnich tak naprawdę wzywali Pana Jezusa.

Wersja drukowana


Do praktyki modlitwy Jezusowej służą czotki, o których możesz przeczytać w artykule Czotki – co to jest?

(Visited 1 105 times, 1 visits today)


Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.

Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.

To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!

Zamknij