Współczesny człowiek niemal ucieka przed ciszą. Chaos codzienności, hałas technologii i wieczna gonitwa sprawiają, że chwile milczenia wydają się trudne, a czasem nawet przerażające. W Pismach, tom 1 bł. Paweł Giustiniani zwraca uwagę, że życie eremickie, którego podstawą jest cisza, otwiera drogę do pokoju wewnętrznego. Czy jednak milczenie może być dziś realnym lekarstwem na lęk i duchowe zagubienie?
Milczenie, jak wskazuje autor, nie jest jedynie brakiem dźwięków. To przede wszystkim stan ducha – wycofanie się z zewnętrznego hałasu, który otacza nas w codziennym życiu, i otwarcie przestrzeni na to, co naprawdę istotne. W eremickiej samotności Giustiniani odnajduje odpowiedź na ludzkie pragnienie harmonii i sensu. Jednak czy współczesny człowiek, tak mocno związany z ciągłą aktywnością i rozproszeniem, jest zdolny odnaleźć w milczeniu ratunek?
Milczenie jako przestrzeń przemiany
W Regule życia eremickiego, zawartej w Pismach, tom 1, Giustiniani szczegółowo opisuje, jak milczenie sprzyja duchowemu wzrostowi. Wycofanie się z zewnętrznego zgiełku pozwala nie tylko odnaleźć pokój, ale także spojrzeć głębiej w siebie. „Cela eremity” to miejsce duchowej pracy, w którym „spojrzenie się oczyszcza, serce pogłębia i otwiera całkowicie na Boga”. Giustiniani przekonuje, że w milczeniu, które staje się przestrzenią modlitwy, rodzi się zdolność do nawiązywania relacji z Bogiem i z samym sobą.
Czy jednak cisza jest rzeczywiście łatwa do zniesienia? Giustiniani zauważa, że często odkrywa ona nasze słabości i ograniczenia, zmuszając do zmierzenia się z nimi. To wyzwanie, które wielu z nas woli omijać. Współczesny człowiek może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, jak bardzo unika milczenia – nieustannie zajęty pracą, rozrywką czy mediami społecznościowymi. Jakie myśli pojawiłyby się w głowie, gdyby nagle odłączyć nas od wszelkich bodźców zewnętrznych? Czy potrafilibyśmy wypełnić tę ciszę czymś wartościowym?
Giustiniani widzi w milczeniu nie tylko narzędzie osobistej przemiany, ale także przestrzeń oczyszczania intencji i odnajdywania harmonii w codziennych działaniach. Milczenie pozwala dostrzec, jak wiele naszych decyzji wynika z rozproszenia i nieuporządkowanego życia. W tej perspektywie staje się ono drogą prowadzącą ku większej autentyczności.
Ucieczka od hałasu – czy to możliwe?
Cisza, o której pisze bł. Paweł Giustiniani, nie jest celem samym w sobie, lecz środkiem do odkrywania prawdy i prowadzenia życia w pełni zgodnego z Ewangelią. Jak jednak zastosować tę naukę w świecie, który niemal wymusza na nas nieustanną obecność i aktywność? Autor Pism przyznaje, że życie eremickie wymaga odwagi – porzucenia nie tylko zewnętrznego zgiełku, ale także wewnętrznego zamętu myśli. Czy możliwe jest takie wyciszenie dla osób, które nie mieszkają w eremie, lecz w zatłoczonych miastach, w otoczeniu ludzi i obowiązków?
Jedną z praktycznych wskazówek Giustinianiego jest umiłowanie prostoty. Skupienie na codziennych, prostych obowiązkach, połączone z wewnętrzną intencją zwrócenia się ku Bogu, pozwala wprowadzić elementy milczenia do codziennego życia. Cisza, zdaniem autora, to nie tylko chwile wycofania, ale również praktyka świadomej obecności w danej chwili. Czy jesteśmy gotowi podjąć ten wysiłek i znaleźć swoje miejsce ciszy?
Siła milczenia
Milczenie w myśli bł. Pawła Giustinianiego to nie tylko narzędzie osobistej przemiany, ale także przestrzeń spotkania z Bogiem. Autor przypomina, że milczenie jest źródłem pokoju, który promieniuje także na innych. Eremita, choć żyje w odosobnieniu, w swojej ciszy staje się darem dla świata – świadkiem wartości, które współczesny człowiek tak łatwo traci z oczu. Czy nasze życie – pełne hałasu, napięć i zmartwień – nie potrzebuje takiego świadectwa?
Giustiniani podkreśla, że cisza jest także formą modlitwy. To w niej, w milczeniu celi, człowiek uczy się słuchać Boga i odpowiadać na Jego wezwanie. Modlitwa w ciszy, jak pisze autor Pism, jest drogą do prawdziwego spotkania z Tym, który jest źródłem życia. Czy potrafimy wyobrazić sobie świat, w którym choć część ludzi odnajduje w ciszy nie ucieczkę, lecz drogę do głębszego życia?
Powrót do ciszy
Bł. Paweł Giustiniani, poprzez swoje dzieło Pisma, tom 1, zachęca nas, byśmy nie obawiali się ciszy, lecz przyjęli ją jako dar. Milczenie, zamiast być ucieczką, może stać się narzędziem prawdziwego spotkania – z Bogiem, z bliźnim, z samym sobą. Czy jesteśmy gotowi na taki krok? Czy potrafimy zaryzykować, by w ciszy znaleźć to, czego nie daje hałas świata?
Milczenie, choć wydaje się wymagające, jest jednocześnie przestrzenią pełną obietnic. Może warto spróbować, choćby na chwilę, zatrzymać się i usłyszeć to, co ma do powiedzenia cisza?
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
