Adresatami serii, wychodzących pod wspólnym tytułem Przy stole Słowa, są przede wszystkim kaznodzieje jako odpowiedzialni za „Stół Słowa”, zastawiany co niedzielę dla wiernych w pierwszej części liturgii eucharystycznej, a następnie katecheci przygotowujący młodzież do pełnego korzystania z liturgii nadchodzącego obchodu. Ale skorzystają z tych artykułów również ci wszyscy, którzy nie mają wprawdzie takich obowiązków, ale pragną głębiej wejść w przeżywanie osobiste liturgii mszalnej, by lepiej myśleć, czuć i żyć z Kościołem.
Układ objaśnień do każdego zestawu czytań mszalnych jest następujący:
1. Krótki wstęp wprowadza w główną treść danego obchodu.
2. Trzy kolejne czytania niedzielne i świąteczne otrzymują zwięzłe fachowe objaśnienia biblisty, wskazujące na objawione w perykopach treści autentyczne.
3. Następuje próba podsumowania – drogą pewnej syntezy – doniosłości teologicznej wszystkich trzech czytań.
4. Kończy to wszystko bądź proponowana próba zastosowania praktycznego, bądź zestawienie przydatnego materiału poglądowego z różnych zakresów.
4. Niedziela Wielkanocna (rok C)
Dz 13,14.43–52; Ap 7,9.14b–17; J 10,27–30
1. W dzisiejszą niedzielę akcent przesuwa się na naszą postawę wobec tej radosnej prawdy. Śpiewając refren psalmu responsoryjnego: My ludem Pana i Jego owcami, zadajmy sobie pytanie, czy szczerze i zgodnie z prawdą wypowiadamy teraz to zdanie. Ułatwią nam to dzisiejsze trzy czytania jako prawdziwe testy, dzięki którym możemy sprawdzić naszą reakcję na radosną, ale i wymagającą prawdę o Chrystusie Dobrym Pasterzu. Na sprawdziany naszej konsekwencji składają się: wyznawanie prawdy o Dobrym Pasterzu oraz pójście za zachęcającym wzorem Jego postawy. Wszystko to zawiera tak nasza teraźniejszość, oczywiście oglądana oczyma wiary, jak przeszłość pierwotnego Kościoła apostolskiego i przyszłość – ta ostateczna, ale już obecna jako apokaliptyczna.
2. Urywek z Dziejów Apostolskich opisuje chwilę przełomową w działalności Pawła i Barnaby, było nią podczas I podróży misyjnej tych apostołów (rok 45–48) zdarzenie w Antiochii Pizydyjskiej (Azja Mniejsza). W tej miejscowości św. Paweł wygłosił swój kerygmat oparty na Starym Testamencie i na świadectwie Jana Chrzciciela. Wniosek: wywiódł Bóg Izraelowi Zbawiciela Jezusa (Dz 13,24) wywołał sprzeczne reakcje tamtejszych Żydów. Część z nich na skutek zawiści o powodzenie akcji sprzeciwiła się działalności Apostołów i w końcu swoimi wpływami wywołała przeciw nim prześladowanie, zmuszając ich do opuszczenia tego miasta. Rozstanie było dramatyczne: Paweł uroczyście stwierdził, że skoro Żydzi odrzucili zbawienie, to Apostołowie – zgodnie z zapowiedzią proroka Izajasza (49,6) – zwrócą się z misją do pogan. Gestem więc patetycznym, jak nakazał Pan (Mt 10,14), strząsnęli na przeciwników pył z nóg i udali się do pogańskiego Ikonium. Duch Święty darzył uczniów swoją radością.
Znana nam z uroczystości Wszystkich Świętych wizja zbawionych, którzy wielbią w niebie Chrystusa-Baranka, dziś jest poszerzona o dialog św. Jana z jednym z dwudziestu czterech Starców. Urywek ten zawiera ważne dla nas pouczenie. Triumfatorzy w białych szatach z palmami w rękach – to męczennicy, którzy mają za sobą wielki ucisk. Ukazane dobra – zwycięstwo odniesione nad prześladowcami, osobistą nagrodę (białe szaty) i obecne szczęście – zawdzięczają oni Krwi Chrystusa-Baranka. A Baranek jest także ich Pasterzem, jak był nim na ziemi w Kościele (por. Ap 14,4). Paradoks ten opiera się na ST, gdyż określenia Jahwe przeniesione zostały na Syna, a proroctwa mesjańskie zrealizowane. Święci mają udział w liturgii niebian, sprawowanej w świątyni przenośnie pojętej, którą stanowi Boża opiekuńcza obecność (por. Ap 21,22). Bóg usunął już tam przyczynę wszelkich łez – smutków, jakich ludzie zaznają na ziemi.
Ewangelia dzisiejsza jest krótka, ale treściwa. Jest to zakończenie repliki Jezusa na zarzut trzymania słuchaczy żydowskich w niepewności, czy On jest Mesjaszem. Wypowiedział te słowa Jezus w świątynnym portyku Salomona podczas jesiennej uroczystości Poświęcenia Świątyni. Kościół przytacza dziś ten urywek ze względu na wzmiankę o posłusznych owcach, która jest jakby echem poprzedniej alegorii Dobrego Pasterza, gdzie występują dwukrotnie słowa o tym, że owce słuchają Go (J 10,3.14). Powtarza je Dobry Pasterz, ale ze znamiennym dla stylu Janowego rozszerzeniem tamtej myśli o radosną dla nas obietnicę. Odnosi się ona do odpornej na zewnętrzne zakusy, zagwarantowanej przez Boga Ojca, więzi naszej z Dobrym Pasterzem oraz do Jego daru – życia wiecznego dla owiec. Czas teraźniejszy wypowiedzi Jezusowej dobrze uwydatnia jej nieustanną aktualność. Jesteśmy więc my właśnie tu i teraz jej szczęśliwymi adresatami.
3. Jezus Chrystus – wczoraj i dziś, ten sam także na wieki (Hbr 13,8) pozostaje ten sam również w swoim kształcie Dobrego Pasterza. I tak wczoraj był nim, tzn. w przeszłości, o której nam mówią zapisane w Ewangelii Jego słowa i czyny, zakończone niegdyś realizacją pierwszej Jego zapowiedzi – o dobrowolnym oddaniu życia za owce i odzyskaniu go przez zmartwychwstanie. Do tego wczoraj należy także karta z Dziejów Apostolskich, która jest wymowną ilustracją dwóch różnych postaw wobec orędzia Dobrego Pasterza. Nasze dziś – to stale rozbrzmiewający głos Chrystusa Dobrego Pasterza, który nas w liturgii nieustannie nawołuje a łaską ożywia do wypełniania Jego słów. Tu jest sprawdzian naszej obecnej konsekwencji. W tym naszym dziś już jest ukryte to wszystko, co będzie z nami na wieki. Gwarancją tego jest kształt apokaliptyczny Chrystusa-Baranka i zarazem naszego Pasterza, kształt poręczony zbawczą wolą Boga Ojca.
4. Homilia może wykazać zastosowanie testów wymienionych w podanym wyżej tytule tej niedzieli. Test pierwszego czytania: czy Ewangelia jest dla nas tak radosną nowiną, jak była dla tamtych nowo nawróconych pogan Azji Mniejszej, z chwilą gdy do nich zwrócili się apostołowie? Test drugiego czytania: czy już dzisiaj apokaliptyczny kształt Baranka-Pasterza, niezmiennie o nas troskliwego, wywołuje w nas ufną reakcję w postaci szczerego wyznania: „Jezu, ufam Tobie”? Test Ewangelii: czy nas charakteryzuje cecha owiec znających głos Dobrego Pasterza i posłusznych, gdy objawia i gdy wymaga? Czy nasza nadzieja bazuje na tej więzi, jaka łączy Dobrego Pasterza z Bogiem Ojcem, a z woli Boga Ojca łączy Pasterza z nami? Zwłaszcza, czy jest nam bliskie to, że Dobry Pasterz już teraz nas obdarza łaską życia wiecznego, które w nas już pulsuje. Postrzegamy je teraz tylko przez wiarę, przez natchnienia i nieoczekiwane osiągnięcia.
Fragment książki Przy stole Słowa, tom 2 (Wielki Post, Okres Wielkanocny)
Augustyn Jankowski OSB (ur. 14 września 1916 w m. Złotoust na Uralu, zm. 6 listopada 2005 w Krakowie), właściwie Bogdan Jankowski – benedyktyn, opat tyniecki, biblista, redaktor naukowy Biblii Tysiąclecia, członek Papieskiej Komisji Biblijnej Kongregacji Nauki Wiary, doktor honoris causa PAT. Autor wielu publikacji z dziedziny biblistyki, m.in. Aniołowie wobec Chrystusa, Biblijna teologia czasu, Biblijna teologia przymierza, Dwadzieścia dialogów Jezusa, Rozmowa o Apokalipsie.
Fot. Marcin Marecik / Na zdjęciu: fragment polichromii z kaplicy Opactwa Benedyktynów w Tyńcu. Autor polichromii: Michał Szwarc.
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
