Ruch monastyczny rozpoczyna się mniej więcej na przełomie wieków III i IV. Na początku jest związany właśnie z Egiptem. Święty Antoni wyszedł na pustynię gdzieś około roku 270, czyli około 210 lat przed narodzinami św. Benedykta w końcówce V w. Dla nas święty z Nursji jest bardzo dawny, bo sprzed 1500 lat, a on miał jeszcze poprzedników na drodze życia monastycznego i do nich właśnie się odwołuje.
Życie monastyczne w Egipcie rozwijało się dosyć płynnie od drugiej połowy III w. – tak będzie bezpieczniej powiedzieć – aż do połowy wieku V, czyli około trzydziestu lat przed narodzinami św. Benedykta. W 451 r. doszło do poważnego podziału w Kościele. Wtedy został ogłoszony dogmat soboru w Chalcedonie mówiący o dwóch naturach Chrystusa i część wiernych to nauczanie odrzuciła. Między tymi, którzy je odrzucili, była znakomita część chrześcijan egipskich. Wtedy w bogatej, harmonijnie rozwijającej się wspólnocie mniszej nad Nilem doszło do podziału, dlatego że część opowiedziała się za dogmatem, a druga orzekła, że to herezja. Kiedy do tego podziału doszło, część mnichów, która opowiadała się za dogmatem chalcedońskim – zdecydowała się opuścić Egipt. Towarzystwo spakowało walizy i udało się do najbliższego kraju, w którym mogli zamieszkać i w którym obowiązywała ortodoksja, a jednocześnie dokąd dało się dojść na piechotę. Była nim Palestyna – zamieszkali na jej południowym krańcu, czyli w rejonie dzisiejszej Gazy.
Jak to wygnańcy, wciąż wspominali ojców i jak było onegdaj. Z nostalgii i żalu, że musieli wyjechać, z tęsknoty za dawną świetnością, zaczęli spisywać apoftegmaty. Przypominali je sobie z tradycji swojej, którą wcześniej przekazywali najprawdopodobniej ustnie – formy pisane, jeśli istniały, nie dotrwały do naszych czasów – i zaczęli spisywać wielkie kolekcje apoftegmatów wielkich Ojców z wieków: III, IV i początku V. / Fragment publikacji Zrozumieć Ojców Pustyni. Wprowadzenie do lektury apoftegmatów
Publikacje źródłowe i opracowania na temat apoftegmatów Ojców Pustyni. Wykład wygłoszony w ramach cyklu „Duchowość dla Warszawy” organizowany przez Papieski Wydział Teologiczny przy Akademii Katolickiej w Warszawie.
Szymon Hiżycki OSB (ur. w 1980 r.) studiował teologię oraz filologię klasyczną; odbył specjalistyczne studia z zakresu starożytnego monastycyzmu w kolegium św. Anzelma w Rzymie. Jest miłośnikiem literatury klasycznej i Ojców Kościoła. W klasztorze pełnił funkcję opiekuna ministrantów, duszpasterza akademickiego, bibliotekarza i rektora studiów. Do momentu wyboru na urząd opacki był także mistrzem nowicjatu tynieckiego. Autor książki na temat ośmiu duchów zła Pomiędzy grzechem a myślą oraz o praktyce modlitwy nieustannej Modlitwa Jezusowa. Bardzo krótkie wprowadzenie.
Grafika na zdjęciu: Mikołaj Jastrzębski OSB
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!