Ewagriusz z Pontu, analizując osiem duchów zła, umieszcza chciwość jako jedną z fundamentalnych przeszkód na drodze do duchowej wolności. Chciwość to nie tylko pragnienie gromadzenia bogactwa, ale również nieustanna obawa przed jego utratą oraz pragnienie posiadania coraz więcej. To stan, który sprawia, że człowiek zamiast panować nad swoimi dobrami, zaczyna być przez nie rządzony.
Korzenie chciwości
Ewagriusz podkreśla, że chciwość bierze swój początek w nieuporządkowanym stosunku do rzeczy materialnych. Człowiek zaczyna traktować je jako fundament swojego bezpieczeństwa, zamiast polegać na Bogu. Zamiast zaufać Opatrzności, wciąż dąży do posiadania coraz więcej, w nadziei, że zabezpieczy się przed przyszłością. Tymczasem, paradoksalnie, im więcej posiada, tym większy odczuwa niepokój.
Nie chodzi jedynie o bogactwo materialne. Chciwość może przybierać różne formy – pragnienie wiedzy, władzy, kontroli nad innymi, a nawet przesadna troska o zdrowie czy sukcesy zawodowe. Wszystko to sprawia, że człowiek nie potrafi się zatrzymać i doświadcza ciągłego poczucia niedosytu.
Chciwość a inne namiętności
Chciwość jest ściśle związana z innymi namiętnościami, zwłaszcza z pychą, gniewem i smutkiem. Człowiek chciwy często porównuje się z innymi, pragnie więcej niż oni, czuje się zagrożony ich sukcesami. Zamiast dostrzegać wartość w tym, co już posiada, skupia się na tym, czego mu brak. Ten mechanizm prowadzi do frustracji i nieustannego niepokoju.
Ojcowie pustyni zauważali, że chciwość może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem samotności duchowej. Osoba owładnięta pragnieniem gromadzenia nie potrafi otworzyć się na innych, a jednocześnie im bardziej zamyka się w swoim dążeniu do posiadania, tym większe odczuwa osamotnienie.
Droga do wolności od chciwości
Jak walczyć z chciwością? Ewagriusz z Pontu podkreśla znaczenie umiaru i oderwania się od przywiązania do rzeczy materialnych. Nie chodzi o to, by wyrzekać się wszystkiego, ale by nie pozwolić, by dobra tego świata definiowały nasze poczucie wartości i cel życia. Ojcowie pustyni zalecali praktykowanie hojności, dzielenie się tym, co się posiada, jako środek na osłabienie władzy chciwości nad sercem.
Dla współczesnego człowieka wskazania Ewagriusza mogą stanowić inspirację do refleksji nad własnym stosunkiem do pieniędzy, sukcesu czy kontroli nad życiem. W świecie, który promuje ciągły wzrost, posiadanie i rywalizację, kluczowe staje się pytanie: czy to, za czym gonię, rzeczywiście mnie spełnia? Chciwość jest bowiem pragnieniem, które nigdy nie daje spełnienia – im więcej zdobywamy, tym więcej wydaje się nam brakować.
Wolność od pragnienia posiadania
Zwalczenie chciwości nie oznacza rezygnacji z pragnienia dobra, ale przemianę serca i zrozumienie, że prawdziwe bogactwo nie polega na tym, co posiadamy, ale na tym, kim się stajemy. Ostatecznym celem jest wewnętrzna wolność, która pozwala cieszyć się tym, co mamy, bez ciągłego lęku o przyszłość i nieustannej pogoni za czymś większym.
Nauczanie Ewagriusza z Pontu pozostaje wciąż aktualne: wolność od chciwości to nie tylko droga do pokoju serca, ale i do głębszej relacji z Bogiem, który jest jedynym prawdziwym bogactwem.
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
