W świecie pełnym technologicznych udogodnień, nieustannego pośpiechu i hałasu informacyjnego, coraz więcej osób zmaga się z poczuciem pustki. Choć pozornie wszystko jest na wyciągnięcie ręki, coraz trudniej odnaleźć głębszy sens życia. Właśnie w takim kontekście nauka św. Benedykta, mistrza benedyktyńskiej duchowości, jaką wyłania Komentarz do Reguły św. Benedykta Dom Paula Delatte’a, nabiera szczególnego znaczenia.
Główną ideą, na której opiera się benedyktyński etos, jest quaerere Deum – szukanie Boga. Nie chodzi tu o jednorazowy akt, lecz o całożyciowe dążenie do tego, co wieczne i trwałe. Jak pokazuje Delatte, życie kontemplacyjne, tak często niezrozumiane lub wręcz odrzucane przez współczesność, może stanowić klucz do odnalezienia duchowej głębi w rzeczywistości coraz bardziej powierzchownej.
Kontemplacja jako odpowiedź na fragmentaryzację
Świadomy wybór życia kontemplacyjnego wymaga porzucenia wielości spraw na rzecz jednolitego celu. Słowo „mnich” pochodzi z greckiego monos, oznaczającego „jedność”. Jak podkreśla Dom Delatte, esencją życia mnicha jest jego jednopunktowe ukierunkowanie – szukanie Boga we wszystkim i ponad wszystkim. Ten „układ” z własnym życiem stoi w ostrym kontraście do współczesnej kultury, gdzie multitasking i rozproszenie uważane są za cnoty.
W duchowości benedyktyńskiej, opartej na Regule św. Benedykta, kluczowe jest pytanie: Czy człowiek współczesny może pozwolić sobie na ten radykalny akt jednoczenia swoich celów? Dom Delatte nie ma wątpliwości: kto rozumie, że życie kontemplacyjne to nic innego jak intensyfikacja chrześcijańskiego synostwa Bożego, ten odkrywa nową jakość istnienia. To z kolei otwiera przestrzeń dla duchowego pokoju, który tak trudno odnaleźć w zabieganym świecie.
Harmonia i uporządkowanie jako środki kontemplacji
Dom Delatte w swoim komentarzu wielokrotnie podkreśla, że kontemplacja wymaga nie tylko wewnętrznego nastawienia, lecz także dbałości o rzeczy zewnętrzne. W Regule św. Benedykta znajdujemy zasadę: Aby nasze serce było w zgodzie z tym, co głoszą nasze usta (RB 19,7).
To dlatego benedyktyni kładą tak duży nacisk na ład i estetykę – od pieczołowicie sprawowanych liturgii po harmonię przestrzeni klasztornej. Współczesny człowiek, przytłoczony chaosem codziennych bodźców, może odnaleźć w tym inspirację do organizowania własnej przestrzeni życia w sposób, który pozwoli mu wniknąć głębiej w swoje pragnienia i cele.
Studium i modlitwa jako droga do prawdy
Życie kontemplacyjne wymaga, by nieustannie konfrontować swoje myśli i dążenia z prawdami Bożymi. Dom Delatte zauważa, że w odróżnieniu od popularnych wyobrażeń, kontemplacja to nie bezczynność czy ucieczka od świata. Mnich musi karmić swój intelekt i serce regularnym kontaktem z rzeczami Bożymi: studiowaniem Pisma Świętego, refleksją nad naturą i wreszcie świadomą praktyką modlitwy.
W kontekście współczesnych wyzwań można zadać pytanie: Czy i my, nie żyjąc w klauzurze, jesteśmy zdolni do podjęcia takiej pracy duchowej? Delatte podpowiada, że każdy chrześcijanin musi być „trochę mnichem”. Nie chodzi tu o dosłowne porzucenie świata, lecz o świadomy wysiłek, by uczynić przestrzeń swojego życia bardziej skoncentrowaną na Bogu.
Ku odnowie serca współczesnego człowieka
Dom Delatte przypomina, że „synostwo Boże”, w które wprowadza nas chrzest, jest celem ostatecznym. W świecie, który promuje wielość opcji i równoczesnych priorytetów, odkrycie Boga jako tego jedynego celu pozwala na odnowę wewnętrzną. Być może, jak pisał opat Solesmes, wystarczy, by każdy chrześcijanin stał się „trochę” mnichem, by na nowo dostrzec prawdziwą pełnię życia.
Kontemplacja, choć wydaje się wymagająca, może być drogą, która pozwoli każdemu z nas odkryć zapomniany skarb duchowości. Św. Benedykt, jak i jego komentator, Dom Delatte, zachęcają nas, by nie lękać się tej drogi. Warto zatem, choćby na chwilę, zatrzymać się w biegu codzienności i usłyszeć wezwanie: szukaj Boga.
Fot. Marcin Marecik / Na zdjęciu: fragment polichromii z kaplicy Opactwa Benedyktynów w Tyńcu. Autor polichromii: Michał Szwarc.
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
