Czysta dusza, która jest dobra, jest oświetlana i opromieniana przez Boga. Wtedy umysł rozumie dobro i płodzi miłe Bogu myśli. Ilekroć jednak dusza zostaje ubłocona złem, niegodziwe demony, wszedłszy w myśl, podpowiadają duszy bezbożne czyny, ponieważ Bóg odwraca się od niej – czy raczej, ponieważ dusza oddala się od Boga. Cudzołóstwa, mordy, rabunki, świętokradztwa i tym podobne – takie są dzieła demonów.
— Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania w stu siedemdziesięciu rozdziałach, [w:] Filokalia, tom 1.
Pseudo-Antoni Wielki podejmuje temat myśli – klasyczne zagadnienie duchowości monastycznej. Myśli są prawdziwe. Warto uświadomić sobie, o czym się myśli. One mają realny wpływ na samopoczucie, zachowanie oraz decyzje, które podejmujemy w życiu. Mamy wpływ na jakość naszych myśli. Nie jesteśmy wobec nich bezradni.
Pseudo-Antoni mówi kiedy pojawiają się myśli dobre, a kiedy złe. Uzależnia pojawianie się myśli od stanu duszy, tzn. od tego czy jest ona dobra i czysta, czy jest w stanie łaski. Jeśli dusza jest czysta, to rodzi dobre myśli. Można to wiązać z zachowaniem się człowieka i jego czynami, ale też z postawą moralną, gdyż dobro jest kategorią moralną.
Pseudo-Antoni wskazuje, że dusza w stanie łaski rozumie dobro. Można zatem sądzić, że bez łaski Bożej trudniej jest człowiekowi rozpoznać prawdziwe dobro. Dlaczego? Ponieważ Bóg jest dobry i jest sprawcą każdego dobra, jest źródłem i ostateczną przyczyną każdego dobra.
Jeśli człowiek odwraca się od dobra i postępuje w sposób niewłaściwy, to daje przystęp złym duchom, które poprzez pokusy nękają duszę. Początek jednak jest w człowieku. Mówił o tym przede wszystkim Pan Jezus: co wychodzi z człowieka, to czyni go nieczystym. Z wnętrza bowiem, z serca ludzkiego pochodzą złe myśli, nierząd, kradzieże, zabójstwa, cudzołóstwa, chciwość, przewrotność, podstęp, wyuzdanie, zazdrość, obelgi, pycha, głupota. Całe to zło z wnętrza pochodzi i czyni człowieka nieczystym (Mk 7,20-23).
Zatem złe myśli nie są wynikiem jakiś nadzwyczajnych działań demonów czy innych czynników zewnętrznych. To człowiek sam stanowi o sobie, w tym znaczeniu, że decyduje o swoim myśleniu. Decyduje o tym, jakie myśli w nim dominują, jakim daje większe znaczenie, a jakie pomija.
Modlitwa Jezusowa jest praktyką, która ma uczyć nas dystansu do myśli i kierowania ich przede wszystkim w stronę Boga. To nie poleganie na sobie, ale na Bogu. To zatopienie się w Nim. To pozostawienie wszystkiego z boku, a zwrócenie się w stronę Boga, Najwyższego Dobra.
Modlitwa Jezusowa jest swoistym „ćwiczeniem naszych myśli”. To „ćwiczenie” ma sprawić, że myśli mają być pozytywne i pełne nadziei, a nie negatywne i niepokojące. Im bardziej będziemy postępowali w tym „ćwiczeniu”, tym bardziej od nas będzie zależeć, czy poprawimy jakość naszych myśli. Jeśli chcemy, aby jak najczęściej były w nas myśli dobre, kojące, dające nadzieję i radość, to dzięki praktykowaniu modlitwy Jezusowej będziemy w stanie płodzić myśli miłe Bogu.
Brunon Koniecko OSB – benedyktyn tyniecki. Do opactwa wstąpił w 2010 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 2018 r. Jest absolwentem administracji oraz teologii. W opactwie tynieckim był m.in. przeorem, podprzeorem i wychowawcą. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem, Droga Filokalii. 50-dniowe ćwiczenie duchowe
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
