Człowiek prawdziwie rozumny stara się o jedno: być posłusznym i podobać się Bogu wszechrzeczy, a także w tym jednym celu wychowywać swoją duszę, aby podobać się Bogu, dziękując tej tak wielkiej Jego Opatrzności w urządzeniu wszystkich rzeczy niezależnie od tego, co by się w życiu wydarzyło. Niedorzeczne jest bowiem wyrażać wdzięczność lekarzom, którzy podają nam nieprzyjemne i niesmaczne lekarstwa, aby nas uzdrowić, a Bogu nie być wdzięcznym za to, co wydaje nam się niemiłe, nie rozumiejąc, że wszystko dzieje się tak, jak trzeba: dla naszego dobra i zgodnie z Jego Opatrznością. Poznanie Boga i wiara w Niego jest zbawieniem oraz doskonałością duszy.
— Pseudo-Antoni Wielki, Naszego w gronie świętych Ojca Antoniego Wielkiego pouczenia o zachowaniu ludzi i właściwym sposobie postępowania w stu siedemdziesięciu rozdziałach, [w:] Filokalia, tom 1.
Po określeniu przez Pseudo-Antoniego Wielkiego tego, kim jest człowiek rozumny, opisuje on jego dążenie. Jest to posłuszeństwo Bogu i podobanie się Jemu. Aby wzrastać w tej postawie, konieczne jest wychowywanie swojej duszy. Jednym z elementów tej pracy jest wdzięczność.
Człowiek rozumny jest wdzięczny Bogu. Wdzięczność jest jedną z fundamentalnych wartości w życiu ludzkim. Osoby podejmujące ją w swoim życiu widzą, że wiele w nim otrzymały od innych, a przede wszystkim od samego Boga. Wdzięczność rodzi pokorę, uwalnia od egoizmu. Sprawia, że nie zwracamy się ku sobie, ale odwracamy się od siebie i zwracamy się ku innemu: bliźniemu i Bogu. Wdzięczność nie skupia człowieka na sobie. Sprawia to, że to nie ja jestem najważniejszy, ale ważniejszy jest ktoś inny. Ostatecznym Dawcą dobra jest Bóg. To On sprawia wszystko, to On uczynił wszystko, jest źródłem wszystkiego.
Osoba wdzięczna wyznaje również, że to Bóg jest Panem wszechświata, zatem to On kieruje wszystkim, co się w życiu zdarza. Nic nie jest w stanie złamać Jego potęgi. Święty Paweł zachęcał: W każdym położeniu dziękujcie (1 Tes 5,18). To postawa prawdziwie chrześcijańska. Nie ma takiej sytuacji, która sprawiałaby, że Bogu coś wymknęło się spod kontroli, że On przestał być Królem wszechświata. To ludzie odrzucają Jego panowanie. W Nowym Testamencie jest napisane: Teraz wszakże nie widzimy jeszcze, aby wszystko było Mu poddane (Hbr 2,8). To jest przyczyną tego, że nasza wdzięczność nie jest taka, jaka być powinna. Zło może powodować, że nie widzi się dobra, że nie widzi się panowania Boga, nie widzi się Bożej Opatrzności, a tym bardziej, że ona wszystkim kieruje. Panowanie Boga jest absolutne. Zadaniem człowieka jest przyjęcie tego, że wszystko, co Bóg czyni, czyni dla jego dobra.
Tak jak wdzięczność uwalnia od egoizmu, tak czyni również modlitwa Jezusowa. Nie skupia człowieka na sobie, ale prowadzi jego ku Bogu, ku Temu, którego wzywa w błaganiu. Modlitwa Jezusowa zawsze prowadzi do Boga i uznaje Jego panowanie. Zawsze ma swój cel. Nie jest nim jednak działanie magiczne, które by miało na celu szybkie i łatwe rozwiązanie różnych problemów. Nie znamy pełnego działania Boga, ale możemy wierzyć, że On kieruje wszystkim.
Pseudo-Antoni wskazuje, że kto wierzy w Opatrzność Bożą, wie, że wszystko ma swój cel i dzieje się z woli Opatrzności, dla naszego dobra. Ona kieruje wszystkim. Prowadzi wszystko do celu ostatecznego. Prowadzi z mądrością i z miłością. Jest więc w tym całkowita rozumność. Cechuje ją miłość, ponieważ wszystko dzieje się dla dobra człowieka. Miłość zaś jest konkretna i bezpośrednia. Taka jest Opatrzność Boża: konkretna i bezpośrednia. Zajmuje się każdym bytem pojedynczo i wszystko prowadzi do ostatecznego celu. Modlitwa Jezusowa również jest bezpośrednia i konkretna oraz ma swój cel – samego Boga i tylko Jego.
Brunon Koniecko OSB – benedyktyn tyniecki. Do opactwa wstąpił w 2010 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 2018 r. Jest absolwentem administracji oraz teologii. W opactwie tynieckim był m.in. przeorem, podprzeorem i wychowawcą. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem, Droga Filokalii. 50-dniowe ćwiczenie duchowe
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
