Mało jest książek, które są równe Filokalii. Tym większa radość, że pozycja ta znowu jest dostępna. Jeszcze większa radość z powodu planów wydawnictwa Tyniec, które przewidują opublikowania całości tego dzieła (aby uzmysłowić sobie rozmiar pracy, która czeka na zespół wydawniczy, przypomnę tylko, że edycja ta będzie liczyć ponad 2 000 stron!).
Co to jednak jest owa Filokalia? Mówiąc jak najprościej to zredagowana w XVIII w. obszerna antologia tekstów mistrzów życia duchowego, które dotyczą modlitwy nieustannej. Autorami są przede wszystkim mnisi, którzy zaniepokojeni wezwaniem św. Pawła: Nieustannie się módlcie (1 Tes 5,17), nie tylko próbowali z pomocą łaski Bożej dotrzeć do zjednoczenia z Bogiem, ale także przekazać następnym pokoleniom swoje doświadczenia w tej materii. Niech nie zniechęca nikogo ów „mniszy” charakter publikacji! W istocie bowiem najwierniejszymi czytelnikami i propagatorami byli często ludzie świeccy.
Pomnik miłości do tego typu modlitwy i samej Filokalii to bez wątpienia znane Opowieści pielgrzyma: historia tajemniczego człowieka, który w poszukiwaniu zjednoczenia z Bogiem przemierza carską Rosję wszerz i wzdłuż, modląc się, doznając upokorzeń, radości i smutków codziennego życia.
Nasi autorzy próbują zatem wychować Czytelnika do modlitwy nieustannej. Drogą do niej jest wierne i wytrwałe przyzywanie Imienia Jezus (stąd modlitwa ta zwana jest czasem modlitwą jezusową). Niech pamięć o Jezusie złączy się z twym oddechem, a wówczas poznasz pożytek wyciszenia – powiada św. Jan Klimak. W słowach świętych mężów nie brak też humoru. Zacytujmy Hezychiusza z Synaju:
Jak nie da się zobaczyć Morza Czerwonego na nieboskłonie pośród gwiazd i jak nie jest możliwe, aby człowiek, który przebywa na ziemi, nie oddychał tutejszym powietrzem, tak nie da się oczyścić naszego serca z namiętnych wyobrażeń i wygnać z niego umysłowych wrogów bez ciągłego wzywania Jezusa Chrystusa (fragment dzieła Filokalia, tom 1)
Dzieła naszych autorów powstały w ciągu ponad 1000 lat (najstarsze ok. IV w., ostatnie, które włączono do antologii – ok. XVII w.); jest to zatem tradycja, która po prostu zapiera dech w piersiach! Jednak tak długa historia wymaga fachowego i przystępnego wprowadzenia. Również w samym tekście, przy fragmentach bardziej skomplikowanych, tłumacz przychodzi Czytelnikowi z pomocą, podając w przypisach potrzebne wyjaśnienia.
Ci, którzy modlą się intensywniej, łupieni są przez straszliwe i dzikie pokusy – powiada Jan z Karpatos. Celem redaktorów Filokalii nie było nic innego, jak tylko pomoc jak największemu kręgowi ludzi w drodze ku zjednoczeniu z Bogiem. Wypada zatem jeszcze raz powtórzyć, że cieszymy się, iż kolejni Czytelnicy dzięki lekturze Filokalii mogą wejść na ścieżkę modlitwy Jezusowej.
Szymon Hiżycki OSB (ur. w 1980 r.) studiował teologię oraz filologię klasyczną; odbył specjalistyczne studia z zakresu starożytnego monastycyzmu w kolegium św. Anzelma w Rzymie. Jest miłośnikiem literatury klasycznej i Ojców Kościoła. W klasztorze pełnił funkcję opiekuna ministrantów, duszpasterza akademickiego, bibliotekarza i rektora studiów. Do momentu wyboru na urząd opacki był także mistrzem nowicjatu tynieckiego. Autor książki na temat ośmiu duchów zła Pomiędzy grzechem a myślą oraz o praktyce modlitwy nieustannej Modlitwa Jezusowa. Bardzo krótkie wprowadzenie. Redaktor naczelny projektu „Filokalia”.
Fot. Marcin Marecik / Na zdjęciu: fragment mozaiki ceramicznej przedstawiający „Maiestas Domini” z kaplicy w opactwie tynieckim. Wykonanie: Borys Kotowski OSB.
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
