Kontynuując temat przygotowania do modlitwy, mówiliśmy ostatnio o tym, że przez modlitwę wchodzimy w kontakt z Bogiem, nawiązujemy z Nim bliższą relację. Aby lepiej zrozumieć ten fakt spójrzmy na Trójcą Świętą. Co to znaczy, że Bóg jest w Trzech Osobach? Jeżeli rozpoczynam modlitwę, to do której Osoby Trójcy Świętej się zwracam? A może zwracam się do wszystkich Osób naraz?
Św. Tomasz w swoim monumentalnym dziele, jakim jest Summa teologiczna, starał się wyłożyć naukę o poszczególnych Osobach Trójcy Świętej. Wiadomo jest zaś rzeczą, że pomiędzy osobami istnieje jakiś związek, porządek oraz występują określone relacje. Pomiędzy Osobami Trójcy Świętej również jest podobnie. Św. Tomasz ułożył swój schemat traktatu o Trójcy Świętej według następującego porządku:
pochodzenia → relacje → osoby → posłania
Nas będą tu interesować tylko pierwsze dwa elementy.
Na początku należy powiedzieć, że w Bogu są dwa pochodzenia. Ojciec nie pochodzi od nikogo. Syn pochodzi od Ojca, a Duch Święty pochodzi od Ojca i Syna. Mówiąc o Trójcy Świętej trzeba z jednej strony mieć na uwadze doskonałą jedność pomiędzy Osobami w Bogu, a z drugiej strony uwzględnić rzeczywistą odrębność między Osobami w Trójcy Świętej. Z faktu, że w Bogu są dwa pochodzenia, wynika, że są cztery relacje: Ojca do Syna – ojcostwo, Syna do Ojca – synostwo, Ojca i Syna do Ducha Świętego – tchnienie czynne, Ducha Świętego do Ojca i Syna – tchnienie bierne. Te relacje w Bogu są rzeczywiście od siebie odrębne. Nie narusza to jednak istoty Boga. Trzy relacje w Bogu: ojcostwa, synostwa, tchnienia biernego są też trzema Osobami.
Jak te zagadnienia mogą nam pomóc w modlitwie? Otóż zobaczmy, że Osoby Trójcy Świętej są ze sobą w relacji, nieustannej i ścisłej relacji.
Ponieważ każda osoba może wchodzić w relację z inną osobą, zatem możemy wejść w relację także z każdą z Osób w Trójcy Świętej. Gdy modlimy się, to z jednej strony możemy zwracać się do konkretnej Osoby, np. do Pana Jezusa, ale możemy też obejmować tą modlitwą całą Trójcę Świętą. Kolekta, czyli modlitwa poprzedzająca liturgię Słowa podczas Eucharystii, zawiera wezwanie, które obejmuje wszystkie Osoby w Bogu. Rozpoczyna się od zwrotu do Ojca, po czym jest mowa o wstawiennictwie Syna w Duchu Świętym. Jest tu pięknie zawarty porządek Osób w Trójcy. Modlitwa obejmuje całą Trójcę, a jednocześnie zaznaczone są w sposób wyraźny poszczególne Osoby. Jednak, gdy modlitwa jest kierowana tylko do jednej Osoby, to nie należy sądzić, że nie dociera ona do pozostałych Osób w Bogu. Osoby Trójcy Świętej są ze sobą w doskonałej jedności.
Klasyczne wezwanie modlitwy Jezusowej Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem, zawiera prośbą skierowaną do Drugiej Osoby Trójcy Świętej. Czy zatem pozostałe dwie Osoby są pomijane? Oczywiście, że nie. Nie są tylko wyrażone wprost. One również uczestniczą w spotkaniu z nami. Relacja pomiędzy Osobami w Trójcy jest dla nas niedoścignionym wzorem, jak należy kształtować relacje z innymi ludźmi. Od Boga, będącego w Trzech Osobach, możemy się uczyć, budowania relacji z bliźnimi. Co więcej, sam Bóg zaprasza nas do relacji z samym sobą. Skoro zaś modlitwa ma wypełniać życie chrześcijanina, to trzeba się zastanowić czymże jest to życie modlitwą. Zgodnie z Katechizmem Kościoła Katolickiego „życie modlitwy polega (…) na stałym trwaniu w obecności trzykroć świętego Boga i w komunii z Nim” (nr 2565). Zatem modlitwa to trwanie w nieustannej relacji z Bogiem. Gdy przerywam modlitwę, to przerywam relację, przerywam to nieustanne wołanie. Relacja bowiem nie jest czymś statycznym, coś, co można raz na zawsze ustalić. To rzeczywistość, która się zmienia, podlega przeobrażeniom, nigdy nie jest taka sama. Jeżeli relacja została zerwana, z jakiegokolwiek powodu, to zawsze jest możliwość powrotu. Do Boga zawsze można powrócić. Komunia z Nim zawsze jest możliwa, ponieważ przez chrzest staliśmy się jednym z Chrystusem, z Tym, do którego kierujemy wołanie modlitwy nieustannej. I to jest piękne i zdumiewające, że właśnie przez modlitwę, mogę wrócić do Tego, od Którego wyszedłem. Zatem… Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem.
Brunon Koniecko OSB – urodził się w 1983 r. w Białymstoku. Jest absolwentem administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Od 2012 profes opactwa tynieckiego. W latach 2011-2016 pracował w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec. Od 2015 r. jest sekretarzem kapituły klasztoru tynieckiego. Prowadzi rekolekcje „Oddychać Imieniem. Modlitwa Jezusowa” w Tyńcu. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
