Pewien starzec, pustelnik, przebywając na pustyni, sądził o sobie, że jest doskonały w cnotach. Prosił więc Boga, by wskazał mu, na czym polega doskonałość duszy, a on to wykona. Bóg chcąc upokorzyć jego mniemanie o sobie, rzekł do niego: „Idź do owego archimandryty i uczyń, co ci poleci”. Owemu zaś archimandrycie objawił, zanim on przyszedł: „Oto idzie do ciebie pustelnik. Powiedz mu, by wziął bat i udał się paść twoje świnie”. Starzec przyszedł, zapukał do drzwi i wszedł do owego archimandryty. Pozdrowili się i usiedli. Pustelnik, który przybył, powiedział: „Powiedz mi, co mam robić, abym się zbawił”. Tamten rzekł: „Uczynisz to wszystko, co ci powiem?” „Tak”, odpowiedział. Wtedy rzekł mu: „Weź bat i idź paść świnie”. Ci zaś, którzy go znali i słyszeli o nim, gdy zobaczyli, że pasie świnie, mówili: „Czy widzieliście tego sławnego pustelnika? Oto serce jego otępiało i demon go opętał. Pasie on świnie”. Bóg widząc jego pokorę, że wytrwale znosi ludzkie obelgi, polecił, by wrócił znowu na swoje miejsce.
Słuchasz fragmentu publikacji Przypowieści mnichów o pokusie i grzechu / Czyta: Jan Paweł Konobrodzki OSB / Słuchaj podcastów
Termin „apoftegmaty” odnosi się do zbiorów anegdot, sentencji, jak mówili Grecy – logoi, „słów” Ojców Pustyni. Nie jest łatwo zdefiniować czym są apoftegmaty, gdyż wielka jest ich różnorodność, choć nie mamy wątpliwości, że stanowią jeden rodzaj literacki. Odpowiedź Ojca (apoftegmat w zasadzie jest ze swej natury odpowiedzią na konkretne pytanie) może ograniczać się do kilku sylab, może na nią się składać sentencja, lub opowiadanie o jakimś wydarzeniu rozrastające się do opowieści, jak mówiono niegdyś, „budujących”.
Były one przeznaczone przede wszystkim dla osób niemających doświadczenia w życiu ascetycznym lub dopiero debiutujących na pustyni; miały im przekazać zbiorową mądrość środowisk monastycznych, służyć radą, umocnić w momentach zwątpienia. Stały się tekstami normatywnymi obok Biblii, gdyż mnisi egipscy bardzo rzadko posługiwali się regułami. W apoftegmatach umieszczano sugestie na temat godnego mnicha zachowania w kwestii pożywienia, snu, monastycznej etykiety. Apoftegmaty pozwalały zachować w pamięci postacie sławne, ważne, godne podziwu, które powinny służyć za modele… / Prof. Ewa Wipszycka, fragment publikacji Drugi dar Nilu, czyli o mnichach i klasztorach w późnoantycznym Egipcie
Fot. Marcin Marecik
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
