Umieszczony przez 11:48 Liturgia

Przy stole Słowa. 4. Niedziela Zwykła (rok C): Jak mamy sobą przedłużać Objawienie?

Czytamy dziś jedną z najwznioślejszych kart Nowego Testamentu – Pawłowy hymn o miłości nadprzyrodzonej (agape), kierującej się do bliźniego, a sprawdzalnej głównie w życiu wspólnotowym.

Adresatami serii, wychodzących pod wspólnym tytułem Przy stole Słowa, są przede wszystkim kaznodzieje jako odpowiedzialni za „Stół Słowa”, zastawiany co niedzielę dla wiernych w pierwszej części liturgii eucharystycznej, a następnie katecheci przygotowujący młodzież do pełnego korzystania z liturgii nadchodzącego obchodu. Ale skorzystają z tych artykułów również ci wszyscy, którzy nie mają wprawdzie takich obowiązków, ale pragną głębiej wejść w przeżywanie osobiste liturgii mszalnej, by lepiej myśleć, czuć i żyć z Kościołem.

Układ objaśnień do każdego zestawu czytań mszalnych jest następujący:

1. Krótki wstęp wprowadza w główną treść danego obchodu.

2. Trzy kolejne czytania niedzielne i świąteczne otrzymują zwięzłe fachowe objaśnienia biblisty, wskazujące na objawione w perykopach treści autentyczne.

3. Następuje próba podsumowania – drogą pewnej syntezy – doniosłości teologicznej wszystkich trzech czytań.

4. Kończy to wszystko bądź proponowana próba zastosowania praktycznego, bądź zestawienie przydatnego materiału poglądowego z różnych zakresów.


4. Niedziela Zwykła (rok C)
Jr 1,4–5.17–19; 1 Kor 12,31– 3,13; Łk 4,21–30

1. Także w tę niedzielę głównym tematem jest Epifania, jednak akcent wyraźnie przesuwa się w naszą stronę, jak podaje powyższy tytuł niedzieli. Po zakończeniu II wojny światowej można było zauważyć przybierający na sile ruch odrodzeńczy wśród świeckich katolików, który podkreślał w Kościele ich rolę „profetyczną” (A. Nailis). Temu kierunkowi pełną aprobatę dały z czasem na niejednym miejscu dokumenty Soboru Watykańskiego II (zwłaszcza KK 16.33; DA 1.6.10). Powtarzają one zasadę, że cały Kościół jest misyjny. Uzasadniła to raz jeszcze Posynodalna Adhortacja Jana Pawła II Christifideles laici (1988). Obecnie podejmuje na nowo te wskazania odradzająca się Akcja Katolicka. Psychologicznym motorem działania apostolskiego w nas jest potrzeba dzielenia się z drugimi posiadanym dobrem. Choć nam w praktyce przeszkadzają nieśmiałość czy zniechęcenie, to jako mocna pobudka trwa przykazanie miłości, dane przez Pana wraz z Jego przykładem.

2. Jeremiasz powołany do funkcji proroka w bardzo trudnej sytuacji Ludu Bożego, rad był się od niej uchylić, jak mówi kontekst bezpośrednio poprzedzający nasz urywek. Misja zdawała się w oczach proroka przekraczać jego siły. Odpowiedź Boga nieustępliwa w żądaniu, podobnie jak ongiś wobec Mojżesza, stwierdza, że wybór Boży do tego posłannictwa proroka dla narodów (tzn. dla pogan, a więc nie tylko dla samego Izraela!) był wcześniejszy niż życie ziemskie Jeremiasza. A zatem ma on ufnie oprzeć się na Bogu i Jego planach ponadczasowych, a nie na sobie. Odwrotnie – poddanie się lękowi uczyniłoby go zupełnie niezdatnym do zadania. Tymczasem łaska Boża w niewiarygodny sposób umocni proroka do stawienia czoła wielu przeciwnikom, i to spośród wszystkich warstw społecznych ówczesnego Izraela, zaczynając od królów. Dalsze losy wręcz męczeńskie proroka Jeremiasza były potwierdzeniem powierzonej mu przez Boga misji i zarazem dowodem, jak skuteczna w nim była obiecana Boża pomoc.

Czytamy dziś jedną z najwznioślejszych kart Nowego Testamentu – Pawłowy hymn o miłości nadprzyrodzonej (agape), kierującej się do bliźniego, a sprawdzalnej głównie w życiu wspólnotowym. Agape będąc cnotą teologalną płynie wprost od Boga tak, iż bez Jego daru nie jest w ogóle osiągalna. Tym niemniej miłość ma siedlisko w woli człowieka, która winna pełnić trudne wymagania Nowego Prawa. Od wszelkich charyzmatów, którymi tak szczycili się chrześcijanie Koryntu, ważniejsza jest agape: jej owoc jest wiekuiście trwały, podczas gdy charyzmaty kiedyś utracą znaczenie, gdy nadejdzie doskonałe zjednoczenie z Bogiem. Stąd miłość przewyższa także wiarę i nadzieję. Proces jej wzrostu jest nieustanny. Pełne zestawienie cech opiewanej w tym hymnie miłości zrealizowało się tylko w Jezusie Chrystusie. Spośród wyliczonych cech miłości jedna potrzebuje wyjaśnienia: Wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, co należy dopełnić przez: „w to wierzy (w tym pokłada nadzieję), co Bóg objawia”.

Uroczyste samoobjawienie Jezusa w synagodze nazaretańskiej kończy się niemal tragicznie. Opisana w tej scenie zmienność Jego słuchaczy jest zdumiewająca: ci, którzy pierwotnie przyświadczali Jezusowi, przeszli powoli do jawnej wrogości grożącej Mu samosądem ze strony rodaków. Najpierw w zdziwieniu wyrażonym przez pytanie: „Czyż nie jest to syn Józefa?” już można dostrzec pewne oburzenie słuchaczy (por. J 7,15). Wzmaga się ono w miarę dalszych słów Jezusa. I tak po przytoczeniu znanego rabinom przysłowia o lekarzu, po wypowiedzeniu własnej smutnej refleksji o losie proroka w ojczyźnie i po wzmiance o Kafarnaum, Jezus kieruje ostrzeżenie pod adresem narastającej opozycji. Po to przytacza dwa cuda zdziałane przez proroków Eliasza i Elizeusza względem dwojga pogan – z pominięciem Izraelitów, z których wówczas żaden na takie łaski nie zasługiwał. Ostrzeżenie przechodzi w proroctwo. Nazaretanie zrozumiawszy aluzję, chcieli Jezusa zrzucić ze skały i ukamienować, ale na próżno.

3. Myślą przewodnią jest autentyczna odpowiedź człowieka na łaskę Objawienia. Tą odpowiedzią jest niełatwa wierność swemu powołaniu, ilekroć wymaga ono od człowieka osobistej odwagi. Ale właśnie niekiedy w tym celu Bóg wybiera go i posyła do zadań przerastających zwykłe ludzkie siły, zwłaszcza w sytuacjach zagrożenia ze strony wrogich ludzi. Człowiek winien wówczas w pełni zaufać Bogu, który wzywając go, jednocześnie umacnia łaską. Taką właśnie sytuację ilustrują wymownie odpowiadające sobie dziś wzajemnie pierwsze czytanie i Ewangelia. W drugim czytaniu ukazuje się zadanie, które w inny sposób przerasta ludzkie siły. W swoim hymnie o miłości Apostoł nas wręcz onieśmiela niedościgłym ideałem chrześcijańskiej miłości, która jednak powszechnie obowiązuje wszystkich, skoro bez niej – jak stwierdza kategorycznie – byłbym niczym i nic mi nie pomoże. Zachętą jest perspektywa przyszłości, ale już eschatologicznej – wiekuiste trwanie miłości.

4. Homilia – w myśl podanego wyżej w tytule zadania – może omówić powołanie „profetyczne” chrześcijanina jako posyłanego stale przez Jezusa Chrystusa. Można zacząć od przedstawienia etapów ukazanych w czytaniach pierwszym i drugim. Pierwszym etapem jest wyprzedzający nasze istnienie zamysł Boży podobny jak przy wyborze Jeremiasza. Nasze zadanie, choć może jest mniejszego formatu i zasięgu niż było u proroka, niemniej da się biblijnie uzasadnić tekstami: Ef 1,4; 2,10. Wszyscy możemy się opierać na darach darmo otrzymanych w następnym etapie: chrzcie, bierzmowaniu i wspólnym czyli powszechnym kapłaństwie wiernych. Etapy już osiągnięte usprawniają nas do trzeciego: jest nim życie na co dzień miłością – ową agape. Jej wymowa profetyczna jest nie do zakwestionowania, jak to widać z przykładu św. Maksymiliana Marii Kolbego lub św. Matki Teresy z Kalkuty. Dysproporcję zachodzącą między wymaganiem Bożym a naszymi siłami wyrównuje stale moc komunii eucharystycznej.


Fragment książki Przy stole Słowa, tom 3 (Okres zwykły: od 2 do 17 niedzieli)


Augustyn Jankowski OSB (ur. 14 września 1916 w m. Złotoust na Uralu, zm. 6 listopada 2005 w Krakowie), właściwie Bogdan Jankowski – benedyktyn, opat tyniecki, biblista, redaktor naukowy Biblii Tysiąclecia, członek Papieskiej Komisji Biblijnej Kongregacji Nauki Wiary, doktor honoris causa PAT. Autor wielu publikacji z dziedziny biblistyki, m.in. Aniołowie wobec ChrystusaBiblijna teologia czasuBiblijna teologia przymierzaDwadzieścia dialogów JezusaRozmowa o Apokalipsie.


Fot. Marcin Marecik

(Visited 498 times, 1 visits today)


Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...

Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.

Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.

To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!

Zamknij