Wj 12,1–8.11–14
Przepisy dotyczące obchodu Paschy Mojżeszowej mają dla nas dziś wartość typologiczną – wskazują na „prawdziwego Baranka” (Exultet; prefacja wielkanocna), obecnego w Eucharystii, której rocznicę ustanowienia dziś obchodzimy. To właśnie uwydatnia zwięźle refren psalmu responsoryjnego do odśpiewania po pierwszym czytaniu. Paschę, która odtąd miała się stać dorocznym, największym ze świąt Izraela, sprawował lud Boży po raz pierwszy w nocy swego wyjścia z Egiptu, w następstwie dziesiątej plagi egipskiej – śmierci pierworodnych. Nazwa „Paschy”, utrwalona w naszym języku bez zmiany na podstawie brzmienia jej w przekładach Septuaginty i Wulgaty (hebr. pesach, aramejskie pascha) nawiązuje w swoim hebrajskim źródłosłowie do „przejścia” (dosłownie: „przeskoczenia”) przez dokonującego ostatniej plagi obok domostw Izraelitów, naznaczonych na odrzwiach krwią baranka paschalnego. Tamto ocalenie historyczne jest typem biblijnym naszego Odkupienia.
1 Kor 11,23–26
Odczytywany dziś z racji rocznicy Ostatniej Wieczerzy, urywek ten uchodzi za najstarszy (rok 57) przekaz Nowego Testamentu o ustanowieniu Eucharystii. Napisał go Apostoł przy okazji skorygowania pewnych nadużyć, jakie się pojawiły w Kościele w Koryncie przy jej sprawowaniu w łączności z agapami. Nie należąc do grona Dwunastu, św. Paweł wiadomość o tym fakcie zaczerpnął od Pana, co tutaj nie wyklucza pośrednictwa Tradycji. Tekst ten już jest jakby kanonem eucharystycznym, używanym przez Kościoły hellenistyczne, Pawłowe, podczas gdy formuła palestyńska, Piotrowa (Mt, Mk) różni się w kilku szczegółach. Ciało wydane i Krew wylana, wyrażenia ze słownictwa ofiarniczego Septuaginty, pośrednio stwierdzają, że Eucharystia jest prawdziwą ofiarą. Uzasadnieniem obrzędu jest nakaz sprawowania go, jak dotąd Paschy, na pamiątkę Pana, a więc Zmartwychwstałego, aż do paruzji. Przez Eucharystię głosi Kościół śmierć i zmartwychwstanie Pana.
J 13,1–15
Czwarta ewangelia, traktująca szeroko o Eucharystii w rozdziale 6, pomija szczegółowy opis jej ustanowienia podczas Ostatniej Wieczerzy, a raczej może streszcza go w uroczystym wstępie słowami: do końca ich umiłował. Natomiast główna treść perykopy wprowadza dziś bezpośrednio wielkoczwartkowy, symboliczny obrzęd umywania nóg, tej niejako poglądowej lekcji o koniecznym związku pokory z miłością. Obie one mają być u uczniów naśladowaniem postawy samego Jezusa. Ta postawa z kolei zapewni uczniom powodzenie w działaniu apostolskim. Piotr dlatego tak gwałtownie się wzbrania przed umyciem mu nóg, gdyż ta czynność jako właściwa w tamtych czasach tylko dla niewolników była nie do pomyślenia w oczach Piotra u Mistrza. Jezus w typowym dla tej ewangelii dialogu z Piotrem przez swą nieustępliwość pouczył go, jak niezbędne jest dla zbawienia człowieka przyjąć posłusznie dar oczyszczenia z win od Mesjasza jako Sługi Jahwe.
Fragment książki Przy stole Słowa, tom 2 (Wielki Post, Okres Wielkanocny)
Augustyn Jankowski OSB (ur. 14 września 1916 w m. Złotoust na Uralu, zm. 6 listopada 2005 w Krakowie), właściwie Bogdan Jankowski – benedyktyn, opat tyniecki, biblista, redaktor naukowy Biblii Tysiąclecia, członek Papieskiej Komisji Biblijnej Kongregacji Nauki Wiary, doktor honoris causa PAT. Autor wielu publikacji z dziedziny biblistyki, m.in. Aniołowie wobec Chrystusa, Biblijna teologia czasu, Biblijna teologia przymierza, Dwadzieścia dialogów Jezusa, Rozmowa o Apokalipsie.
Fot. Borys Kotowski OSB
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
