We wstępie do Filokalii Nikodem Hagioryta, pisze że mamy odkryty sposób na ponowne odnalezienie łaski. Jest nim nieprzerwane modlenie się do Pana. W jaki sposób to możliwe?
Na początku trzeba sobie uświadomić, że ciało nasze jest świątynią Ducha Świętego (zob. 1 Kor 6,19), jak pisał św. Paweł. Bóg w nas jest. Pan Jezus mówił: Królestwo Boże pośród was jest (Łk 17,21). Co więcej, Duch, który jest obecny w człowieku pomaga mu w modlitwie (por. Rz 8,26: Gdy bowiem nie umiemy się modlić tak, jak trzeba, sam Duch przyczynia się za nami w błaganiach, których nie można wyrazić słowami). Nikodem Hagioryta nie mówi o modlitwie, jako o pewnych czynnościach. Wyjaśnia to w sposób następujący: „Nie mówię jednak po prostu o wznoszeniu modlitw jedynie w umyśle i wargami – bo to jest ogólnie jasne dla wszystkich, którzy decydują się oddawać cześć, a także łatwe dla przypadkowej osoby – ale o tych, którzy zwrócili się całym umysłem ku wewnętrznemu człowiekowi”. Zatem nie chodzi o to, że ludzie dokonują jakiś aktów modlitewnych (czyli np. coś mówią czy coś myślą), ale poprzez owo zwrócenie się do wewnętrznego człowieka „wzywają wewnątrz, w samej głębi serca, przenajświętsze Imię Pana i poszukują miłosierdzia od Niego”.
Wzywanie Imienia Jezusa jest sposobem, aby świadomie trwać przy Bogu, który jest zawsze z człowiekiem. W miarę rozwoju tej praktyki wśród mnichów, ten sposób został nazwany modlitwą Jezusową. Polega na ciągłym powtarzaniu słów: Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem lub podobnych. Nic więcej się nie robi.
Sposób modlitwy, o którym pisze Nikodem oraz ojcowie filokaliczni, ukazuje przejście od aktywności człowieka do odkrycia w sobie życia Bożego. Ten sposób to nieprzerwane wołanie imienia Zbawiciela. Nikodem Hagioryta zaznacza, że ci, którzy to praktykują, „oddają się tylko nagim słowom modlitwy, w ogóle nie przyjmują nic innego – czy to wewnątrz, czy na zewnątrz, bez żadnej różnicy – oraz pilnują, aby rozum był bez zabarwienia”.
Owo stwierdzenie, że podczas modlitwy nie przyjmuje się nic innego i rozum ma być bez zabarwienia, oznacza, że nie należy podczas wypowiadania tych słów cokolwiek sobie wyobrażać, o czymkolwiek rozmyślać czy oddawać się jakiemuś myśleniu czy innemu aktowi intelektualnemu. Modlitwa Jezusowa to modlitwa oddania się nagim słowom. Nagość oznacza pozbawienie jej wszystkiego. Modlitwa Jezusowa to modlitwa ogołacająca. Ogołaca nas z naszych wyobrażeń, rozważań czy myśli. Liczy się samo trwanie w Bożej obecności. Liczy się sam Bóg. On tu jest najważniejszy. On jest celem modlitwy. Nic więcej nie jest konieczne.
Każdy może rozpocząć praktykować tę modlitwę. Nikt nie jest wykluczony. Nie trzeba mieć specjalnych zdolności, ani tym bardziej wiedzy teologicznej. Można praktykować tę modlitwę zawsze i wszędzie. Nie wymaga specjalnej przestrzeni i czasu. Jest prosta w swojej formie. Łatwo zapamiętać jej słowa. Ukierunkowuje nas całkowicie na Boga. To sposób świadomego trwania przy Nim.
„Modlitwa Jezusa, razem z trzeźwością, w naturalny sposób usuwa z głębi namysłu serca myśli w sercu (nawet te, które powstały pomimo naszej woli), które wbiły się w nie i tam pozostają” (św. Hezychiusz z Synaju).
Cytaty z Ojców filokalicznych pochodzą z dzieła Filokalia, tom 1. Więcej o projekcie wydania Filokalii znajdziesz na stronie filokalia.pl
Brunon Koniecko OSB – benedyktyn tyniecki. Do opactwa wstąpił w 2010 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 2018 r. Jest absolwentem administracji oraz teologii. W opactwie tynieckim był m.in. przeorem, podprzeorem i wychowawcą. Autor książek: Medytować to…, Nie żartujcie sobie z Bóstwa!, Modlitwa Jezusowa. Przewodnik po rekolekcjach Oddychać Imieniem, Droga Filokalii. 50-dniowe ćwiczenie duchowe
Opracowanie graficzne: Mikołaj Jastrzębski OSB
Jeśli zainteresował Cię nasz materiał, mamy dla Ciebie propozycję! Możesz otrzymywać raz w tygodniu, w sobotę o 19:00, e-mail z najnowszymi artykułami z portalu cspb.pl. Wystarczy, że zapiszesz się do naszych powiadomień poniżej...
Chcesz być na bieżąco z najnowszymi artykułami, informacjami dotyczącymi projektu "Filokalia" oraz nowościami wydawniczymi? Jeśli tak, zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej, gdzie znajdziesz formularze do zapisu na nasze newslettery.
Czytelnicy i słuchacze naszych materiałów dostępnych w księgarni internetowej, na stronie cspb.pl, kanale YouTube oraz innych platformach podcastowych mogą być zainteresowani, w jaki sposób mogą nas wesprzeć. Od jakiegoś czasu istnieje społeczność darczyńców, którzy aktywnie i regularnie wspierają nasze działania.
To jest tylko pewna propozycja, możliwość wsparcia — jeżeli uważasz, że to, co robimy, jest wartościowe i chcesz dołączyć do darczyńców, od teraz masz taką możliwość. Z góry dziękujemy za każde wsparcie!
