Śmiech, łzy i humor mnichów egipskich
Czy mamy zatem sądzić, że mnisi egipscy byli podobni do Pambo, jednego z wielkich mnichów z Nitrii, o którym mówiono, że nigdy się nie uśmiechał i że diabły musiały uciec się do strategii błazeńskich, by go pobudzić do śmiechu?
Duchowość, historia i tradycja monastyczna
Czy Boga możemy spotkać kiedy indziej niż dzisiaj? Pytanie jest oczywiście prowokacją. Jak się domyślamy, odpowiedź powinna brzmieć: „Nie, nie można”. Choć taka odpowiedź wydaje się być poprawnym rozwiązaniem kwestii, zgodnym z duchem Reguły, to jest ona niepełna, ponieważ św. Benedykt zdaje się stawiać przed nami dużo ambitniejsze zadanie.
„Reguły (De institutis coenobiorum)”. Budowanie tradycji
Choć Kasjan jest rzecznikiem monastycyzmu cenobitycznego, w wielu miejscach obu dzieł odwołuje się do doświadczeń i wypowiedzi eremitów (czy dokładniej: mnichów z laur), których poznał lub o których słyszał w Egipcie, a które my znamy przede wszystkim z różnych kolekcji apoftegmatów.
Nowy typ monastycyzmu. Kim był św. Pachomiusz?
Dokumenty, które pozwalają nam poznać Pachomiusza, są trojakiego rodzaju: biografie, urocze, niemniej podejrzewane o deformację hagiograficzną; teksty normatywne, suche, lecz pozwalające uchwycić społeczne funkcjonowanie „koinonia”; piękne kazania i zagadkowe listy.
